Chào người anh em,
Hôm qua, khi cùng anh em ngồi trà dư tửu hậu tại một quán vắng gần khu vực sân bay, anh em đã rất trăn trở về việc hoạch định cho mình một tương lai chuẩn mực. Và anh em đã thắc mắc, “thế nào là một tương lai chuẩn của một người đàn ông?” Phải chăng đó là một địa vị xã hội tốt, một công việc có thu nhập cao, một danh thơm tiếng tốt, hay một người vợ hiền cùng một mái ấm khang trang? Và rồi, anh em lại đọc thấy thanh niên Nhật Bản giờ đây gần như không biết thế nào là hẹn hò và thậm chí không tha thiết, chỉ vì theo quy ước văn hoá xã hội nước này, một người đàn ông được gọi là thành đạt thì phải có địa vị và phải có đầy đủ khả năng để gánh vác trọng trách tài chính gia đình, và chính vì thế không ai trong số họ thấy mình đạt chuẩn, đồng thời lại thấy tỷ lệ tự tử ở nước ngày mỗi ngày một tăng cao do áp lực kinh tế và những khế ước xã hội tạo nên. Không chỉ tại Nhật Bản, mà tại nhiều nước phát triển khác trên thế giới, người trẻ càng ngày càng cảm thấy cái áp lực kinh tế đè nặng trên vai đến mức ngột ngạt và mệt mỏi, và vì thế không thấy đâu một tia sáng cho tương lai phía trước. Những điều trái ngược này khiến anh em bối rối khi đứng trước ngã rẽ để chọn lựa lối sống cho mình sao cho phù hợp, và giờ đây, anh viết cho người anh em lá thư này để nêu lên một vài gợi ý hy vọng mang lại cho anh em một vài tia sáng nào đó ở phía cuối con đường tương lai tối mù này.
Nếu đứng trên góc nhìn thuần vật chất, lý trí, và con người, thì chắc chắn một tương lai “Chuẩn Men” cho thế hệ hôm nay phải là một tương lai tươi sáng phủ đầy những ánh hào quang giả tạo và chóng qua của sự giàu có về phương diện vật chất, uy lực bởi địa vị xã hội cao, và được đảm bảo bởi một tài khoản ngân hàng không bao giờ cạn vơi, đồng thời đi kèm phải là một chân dài chính hiệu, một gia đình mang đậm hạnh phúc giả tạo và phù phiếm, và nhất là một mái ấm lạnh lẽo không tình yêu do bởi nền văn hoá “ông ăn chả, bà ăn nem”, con cái mom mem hao gầy do bởi suy dinh dưỡng tình yêu. Một gia đình mà nhìn vào ai cũng khát khao thèm được, nhưng khi đi sâu vào thì ai cũng ngao ngán muốn bước ra ngay lập tức bởi sự ngột ngạt của lối sống vô trách nhiệm của cả hai bên, lối sống hưởng thụ của cả hai bên, và lối sống giả hình của cả hai bên vợ chồng với bề ngoài đề huề sung túc và quan tâm đến nhau. Bất hạnh thay, đây lại là một kiểu mẫu gia đình mà nhiều người trẻ ngày nay đang hướng tới và muốn đạt, bởi nó thoả mãn được tất cả cơn khát thuẩn thể lý và vật chất của họ: gian dâm, hưởng thụ, hình thức, và cao ngạo. Nhưng đối với anh em, đây có phải là một tương lai “chuẩn” mà anh em thật sự hướng tới, hãy đặt tay lên trái tim mình, hãy lắng đọng, và hãy tìm câu trả lời.
“Không tiền cạp đất mà ăn à?” hoặc “Có thực mới vực được đạo”…là câu cửa miệng của những người mà chúng ta gọi là “thực tế” nhưng thật ra là những người theo chủ nghĩa duy vật chất hay còn gọi là thực dụng. Thế nên, đối với họ, chỉ có sự đảm bảo về vật chất mới thật sự đảm bảo cho hạnh phúc và sự sống, là điều vốn ngược lại với lời minh xác của Thầy Giêsu, ”Anh em phải coi chừng, phải giữ mình khỏi mọi thứ tham lam, vì không phải hễ ai được dư giả, thì mạng sống người ấy nhờ của cải mà được bảo đảm đâu” – (Lc 12, 15). Đành rằng việc đầy đủ vật chất là một điều kiện căn bản để ta có một cuộc sống tốt, song nếu câu nệ vào nó như một tiêu chuẩn để làm cho mạng sống và tình yêu được đảm bảo thì đó lại là một chọn lựa và cách nghĩ lầm lạc. Để minh chứng điều này, anh em hãy nhìn vào cuộc sống thì sẽ thấy, có quá nhiều gia đình tan nát chỉ vì họ quá dư dật về tiền của đấy thôi. Vậy liệu chăng đây là điều anh em đang trăn trở cho tương lai “chuẩn men” của chính mình, chỉ một mình anh em mới có thể trả lời.
Vậy đâu là một tương lai “Chuẩn Men” chính hiệu mà anh em cần theo đuổi? Điều đó hệ tại rất nhiều ở thang giá trị mà anh em đặt để và ưu tiên chọn lựa. Song, ở đây xin gợi mở để anh em suy nghĩ và cân nhắc cho mình một thang giá trị phù hợp. Theo các bậc thầy về tinh thần, thì niềm vui và hạnh phúc đích thực hệ tại cốt yếu ở thang giá trị mà trong đó mối tương quan giữa ta và Thiên Chúa phải được đặt lên hàng đầu và là ưu tiên số một, trên cả những ưu tiên có vẻ quan trọng khác như cha mẹ, anh chị em, vợ con, sự nghiệp… Điều này chắc sẽ khiến anh em cảm thấy bối rối, bởi nếu như thế thì chỉ có đi tu thôi. Nhưng trên thực tế thì không phải vậy, bởi có biết bao vị sống đời tu mà thang giá trị của các vị lại không bao giờ có sự hiện diện của Thiên Chúa ở hàng ưu tiên số một, nhưng lại là danh lợi, quyền bính, và những giá trị vật chất khác. Trong khi đó, đi tu hay sống bậc gia đình chỉ là hai mặt khác nhau của cùng một ơn gọi – ơn gọi là con cái Thiên Chúa và đạt tới Ơn Cứu Độ đích thực. Vì vậy, khi anh em chọn lựa ưu tiên một chuẩn, thì các ưu tiên kế tiếp sẽ phải là những giá trị mang thuần tinh thần, dẫu vẫn có yếu tố vật chất ở đó, song đó chỉ là phần thương ban thêm cho sau mà thôi, chứ không phải là một điều phải đạt tới bằng mọi giá như những người sống theo thang giá trị mà ở đó không có Thiên Chúa hiện diện, hoặc có mà ở tít cuối.
Chính Thầy Giêsu đã cho chúng ta một thang giá trị chuẩn mực, theo đó, “ai yêu cha yêu mẹ hơn Thầy, thì không xứng với Thầy. Ai yêu con trai con gái hơn Thầy, thì không xứng với Thầy” – (Mt 10:37) và kèm theo là lời đoan hứa, Thầy bảo thật anh em: Chẳng hề có ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, mẹ cha, con cái hay ruộng đất, vì Thầy và vì Tin Mừng, mà bây giờ, ngay ở đời này, lại không nhận được nhà cửa, anh em, chị em, mẹ, con hay ruộng đất, gấp trăm, cùng với sự ngược đãi, và sự sống đời đời ở đời sau” – (Mc 10:29).
Có thể tới đây người anh em cảm thấy những chia sẻ của anh chỉ mang tính mà người đời gọi là lý thuyết, triết lý, và thiếu thực tế. Nếu đối với anh em thực là như thế thì anh em cứ dùng tự do của mình mà chọn lựa một tương lai chuẩn như anh em muốn, điều ấy không khiến anh căng thẳng hay lăn tăn gì trước chọn lựa ấy, vì đó là tự do cao cả mà chính Thiên Chúa cũng tôn trọng anh em. Còn bản thân anh, như đã nói, chỉ gợi ý cho anh em những điều mà anh đã và đang chọn lựa cho chính bản thân anh, dù lúc này đây anh cũng đang phải gặp biết bao “sự ngược đãi” ở đời, cũng đầy những lo âu, căng thẳng, đôi khi rất mỏi mệt và muốn ngã quỵ. Song, anh không thấy mình phải rơi vào thảm cảnh nặng nề về mặt tinh thần và tâm hồn, vì anh biết điều Thầy đã hứa thì Thầy sẽ thực hiện, và một trong những điều ấy là “sự ngược đãi” nhiều khi mà anh gặp trong cuộc sống, cùng với tất cả những thứ khác đang được mở ra phía trước. Trái tim anh luôn bình an với những chọn lựa của mình. Và chắc chắn, một tương lai dài lâu, ở ngay cuộc sống này và ở cuộc sống đời sau, chắc chắn là một tương lai có Chúa ở cùng anh và gia đình. Như thế, liệu có phải là một tương lai bền vững mà anh em đang mong muốn chăng, một tương lai mà mọi thứ đều được nhân lên “gấp trăm”, chỉ một mình anh em biết và có câu trả lời.
Như thế, một tương lai “Chuẩn Men” theo phong cách của thời đại thì chắc chắn sẽ có vẻ sáng láng bề ngoài nhưng không có sự đảm bảo về chiều sâu trên phương diện tâm hồn và tinh thần. Còn một tương lai “Chuẩn Men” theo phong cách tinh thần thì chắc chắn nhìn vào chẳng có gì sáng láng hay hoành tráng, nhưng nó được đảm bảo bởi Đấng Tạo Dựng, Thiên Chúa Hằng Sống, và là Cha Nhân Từ sẵn sàng ban cho ta gấp trăm không những “ngay đời này” mà còn cả “sự sống đời sau”. Vậy anh em hãy tỉnh táo và khôn ngoan để chọn cho mình điều tốt nhất bằng sự tự do được ban tặng nhưng không cho anh em nhé!
Mến chúc anh em được mọi thứ gấp trăm ở đời này và cả sự sống đời sau, và đó là một tương lai “Chuẩn Giêsu” đích thực!
Anh,
Joseph C. Pham